Zasady zaliczania pracy określa ustawa z 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy oraz wydane na podstawie jej zapisów orzecznictwo. Jednym z zaliczanych okresów są przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16 roku życia w gospodarstwie Oznacza to, że wysokość emerytury zależy od wysokości zgromadzonego kapitału oraz oczekiwanej dalszej długości życia, a nie tylko od stażu pracy. W pojęciu dosłownym staż pracy jest wykorzystywany tylko do obliczania kapitału początkowego osób, które były zatrudnione przed 1 stycznia 1999 roku. Nie można ponownie zaliczyć. Okresów pracy w gospodarstwie rolnym nie uwzględnia się przy ustalaniu prawa do emerytury, jeżeli już je zaliczono do okresów, od których zależy prawo do 3. przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu. okresie wakacji szkolnych w okresach: - od 1 lipca 1970 roku do 31 sierpnia 1970 roku, - od 1 lipca 1971 roku do 31 sierpnia 1971 roku, - od 1 lipca 1972 roku do 31 sierpnia 1972 roku, - od 1 lipca 1973 roku do 31 sierpnia 1973 roku K. Z. pracował w gospodarstwie rolnym. Wykonywał on wtedy pracę stale po 10 godzin dziennie. Pracował przy Pracownik zwraca się o doliczenie okresu pracy w gospodarstwie rodziców do stażu pracy. Chce zaliczyć okresy pracy w gospodarstwie rodziców od 16. roku życia jako domownik (urodzony 1 kwietnia 1989 r.) okres od 18 kwietnia 2005 r. –1 sierpnia 2009 r. Sązeznania 2 świadków, oświadczenie wnioskodawcy, zaświadczenie ze starostwa, że . ak wynika z art. 1 ust. 1 ustawy, ilekroć przepisy prawa lub postanowienia układu zbiorowego pracy albo porozumienia w sprawie zakładowego systemu wynagradzania przewidują wliczanie do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownika wynikające ze stosunku pracy, okresów zatrudnienia w innych zakładach pracy, do stażu tego wlicza się pracownikowi także: Na wstępie warto zaznaczyć, dlaczego ustawa łączy określone w niej uprawnienia z przełomem lat 1982 i 1983. Wynika to z faktu, że z dniem 1 stycznia 1983 r. weszła w życie ustawa z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin ( Dz. U. z 1989 r. Nr 24, poz. 133 z późn. zm.), zastępująca wcześniejszy akt, czyli ustawę z dnia 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin (Dz. U. z 1977 r. Nr 32, poz. 140). Istotne w tych zmianach jest to, że ustawa z 1977 r. nie posługiwała się pojęciem domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin, bowiem zostało ono wprowadzone właśnie ustawą z 1982 r. Pojęcie to istnieje również na gruncie obecnie obowiązującej ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników ( Dz. U. z 2020 r., poz. 174 z późn. zm.).Przykład Pracownik dostarczył zaświadczenie o pracy w gospodarstwie rodziców w okresie od r. do r. Gospodarstwo to w obecnej chwili jest jego własnością. Czy do pracowniczego stażu pracy można mu doliczyć lata pracy w gospodarstwie? Z uwagi na stan faktyczny opisany w pytaniu zaliczeniu mogą podlegać wyłącznie przypadające po dniu 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin, z uwagi na fakt, że osoba opisana w przykładzie nie prowadziła gospodarstwa rolnego indywidualnie, jak również okresy pracy przypadają właśnie po dniu 31 grudnia 1982 r. Zaliczenie okresów pracy opisanych w pytaniu jest więc możliwe pod warunkiem wykonywania pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika. Aby natomiast ustalić pojęcie domownika, należy się z kolei odwołać do treści art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników ( Dz. U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem przez domownika rozumie się osobę bliską rolnikowi, która: Warto tu dodać, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z dnia 2 grudnia 2016 r. (IV SA/Gl 418/16) stwierdził: Domownikiem rolnika może być taka osoba, dla której praca w gospodarstwie rolnym nie stanowi podstawowego zajęcia i stałego źródła utrzymania. Pracy tej nie należy utożsamiać z koniecznością nieustannego, przez cały czas, wykonywania prac w gospodarstwie rolnym, jednak nie jest to tylko incydentalna, drobna pomoc świadczona przez domownika na rzecz rolnika, czyli pomoc, jakiej w warunkach wiejskich zwyczajowo udziela się w ramach pomocy rodzinnej osobom prowadzącym gospodarstwo rolne. O stałej pracy w gospodarstwie rolnym można mówić jedynie przy pewnej systematyczności oraz co najmniej gotowości do wykonywania pracy rolnej, gdy jest to niezbędne rolnikowi prowadzącemu gospodarstwo, a nie wyłącznie wówczas, gdy pomoc taką deklaruje domownik. Jak wynika z treści pytania, wszystkie przedstawione wyżej warunki należy najprawdopodobniej uznać za spełnione, chociaż z treści pytania nie wynika, czy nauczyciel pozostawał z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym (bliskim sąsiedztwie), jednak z uwagi na fakt, iż chodzi o gospodarstwo rodziców, najprawdopodobniej tak było, a wówczas czas pracy w gospodarstwie można zaliczyć do stażu. Ponadto istotna jest również data urodzenia nauczyciela, bowiem praca w gospodarstwie rolnym powinna przypadać po ukończeniu 16. roku życia. Przykład Nauczyciel pracował od 15. do 19. roku życia w gospodarstwie rolnym rodziców (w latach 1977–1981) i następnie przejął gospodarstwo. Czy pracę na roli można doliczyć do stażu pracy w celu naliczenia nagrody jubileuszowej? W tym wypadku będzie miał zastosowanie drugi z wymienionych przez ustawę przypadków, zgodnie z którym zaliczenie obejmuje przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16. roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem. Należy jednak zauważyć, że zaliczeniu będzie podlegała wyłącznie praca w wieku od 16. roku życia. W przypadku natomiast gdyby nauczyciel nie przejął gospodarstwa rodziców wcale, wówczas nie nabyłby prawa do zaliczenia okresu pracy do stażu. Warto tu natomiast przytoczyć wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 października 2020 r. (I OSK 2040/18), w którym sąd ten orzekł: „Stała praca” w gospodarstwie nie zawsze musi polegać na codziennym wykonywaniu czynności rolniczych, gdyż – na przykład ze względu na rodzaj produkcji – niekiedy nie będzie to nawet konieczne. Polega ona jednak na pewnej systematyczności i co najmniej na gotowości do wykonywania pracy rolnej, gdy jest to niezbędne rolnikowi prowadzącemu gospodarstwo. Ten element dyspozycyjności domownika potwierdza również wymóg zamieszkania domownika na terenie gospodarstwa lub w pobliżu, czyli w takiej odległości, która umożliwia jak najszybsze dotarcie na teren gospodarstwa, jeżeli zajdzie taka potrzeba i świadczenia na rzecz gospodarstwa osoby bliskiej pracy w wymiarze czasu niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania gospodarstwa rolnego. Ponadto „stała praca” wymaga pewnego nastawienia psychicznego... 8 lipca 2021 Rozliczanie stażu pracy niemal zawsze jest tematem szerokim i skomplikowanym. Ponadto przekonujemy się o tym dopiero pod wpływem konieczności. Z tego powodu poniżej wyjaśniam jak wliczyć pracę w gospodarstwie do stażu pracy w przypadku pracownika samorządowego. Okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym wlicza się do stażu pracy, uprawniającego pracownika samorządowego do dodatków, nagród i odpraw. Tak stanowi art. 38 ust. 5 ustawy z dnia r. o pracownikach samorządowych. W myśl tego przepisu „do okresów pracy uprawniających do dodatku za wieloletnią pracę, nagrody jubileuszowej i jednorazowej odprawy w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy wlicza się wszystkie poprzednio zakończone okresy zatrudnienia oraz inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.” W przypadku pracy w rolnictwie te „odrębne przepisy” to przepisy ustawy z dnia r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy. Zgodnie z art. 1 ust. 1 tej ustawy do stażu pracy, w tym stażu pracy pracownika samorządowego, wlicza się: okresy prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie, prowadzonym przez współmałżonka, przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16 roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem, przypadające po dniu 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin. Pracę w gospodarstwie rolnym należy udokumentować. I jest to obowiązek spoczywający na pracowniku. Sposoby dokumentowania reguluje art. 3 ustawy o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy. Pierwszy sposób, to uzyskanie zaświadczenia z urzędu gminy, na terenie którego położone jest gospodarstwo rolne. Jeżeli urząd gminy nie dysponuje dokumentami uzasadniającymi wydanie zaświadczenia o pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym, to wtedy pracownikowi pozostaje skorzystanie z drugiego sposobu. A mianowicie, zdobycie zeznań co najmniej dwóch świadków zamieszkujących na terenie, na którym jest położone gospodarstwo rolne (art. 3 ust. 3). Co istotne, świadkami mogą być tylko takie osoby, które mieszkały w tym samym czasie, co była wykonywana praca w gospodarstwie rolnym. Należy dodać, że pracownik, który udokumentował pracę w gospodarstwie rolnym podczas zatrudnienia, ma prawo do wyrównania zgodnie z ogólna zasadą wynikającą z art. 291 § 1 Kodeksu pracy. W przypadku dodatku za długoletnią pracę za okres, który nie uległ jeszcze przedawnieniu, czyli za okres 3 lat od dnia, w którym roszczenie pracownika o wypłatę świadczenia stało się wymagalne. Decydujący będzie dzień, w którym nabył on prawo do dodatku na zasadzie art. 38 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych. Chodzi przy tym o dzień, w którym dodatek powinien być wypłacony w prawidłowej wysokości, uwzględniającej okres pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym. Wyrównanie pracownikowi samorządowemu będzie także przysługiwało w przypadku nagrody jubileuszowej. Decydują o tym rozwiązania zawarte w § 8 ust. 11 w zw. z ust. 10 rozporządzenia z dnia r. Rady Ministrów w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych. Zgodnie z nimi „jeżeli w dniu, w którym pracownik samorządowy udokumentował swoje prawo do nagrody jubileuszowej, był uprawniony do nagrody wyższego stopnia”, to „nagrodę niższą wypłaca się mu w pełnej wysokości, a w dniu nabycia prawa do nagrody wyższej – różnicę między kwotą nagrody wyższej a kwotą nagrody niższej.” Martin Bożek Podstawa prawna: ustawa z dnia r. o pracownikach samorządowych, ustawa z dnia r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy, rozporządzenie z dnia r. Rady Ministrów w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych, Kodeks pracy. Pytanie: Pracownik urodzony w 1972 r. rozpoczął 1 września 1991 r. pracę w szkole i pracuje w tej jednostce do tej pory. Przed podjęciem zatrudnienia pracował w gospodarstwie rolnym swoich rodziców, które to gospodarstwo potem przejął. Nigdy nie opłacał składek KRUS. Czy okres pracy w gospodarstwie rolnym należy wliczyć do stażu pracy? Jeśli tak, to czy jest to 3 lata (tj. od ukończenia przez pracownika 16 roku życia do momentu podjęcia pracy zawodowej), czy jest to okres 1 roku (tj. od uzyskania pełnoletniości do momentu podjęcia pracy zawodowej)? Odpowiedź: W opisanych okolicznościach do stażu pracy powinni Państwo zaliczyć pracownikowi okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców obejmujący czas po ukończeniu przez podwładnego 16. roku życia (o ile zostały spełnione warunki, o których mowa poniżej). Zgodnie z ustawą z 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy, ilekroć przepisy prawa lub postanowienia układu zbiorowego pracy albo przepisy wewnątrzzakładowe przewidują wliczanie do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownika wynikające ze stosunku pracy, okresów zatrudnienia w innych zakładach pracy, do stażu tego wlicza się pracownikowi także: okresy prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie, prowadzonym przez współmałżonka, przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16 roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem (samo objęcie gospodarstwa rolnego i rozpoczęcie jego prowadzenia nie musi nastąpić bezpośrednio po okresie pracy w gospodarstwie), przypadające po dniu 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin. Jeśli chodzi o pojęcie domownika należy mieć na uwadze, iż na przestrzeni lat ulegało ono zmianie. W latach 1983-1990 było zdefiniowane w ustawie z 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin, zaś od 1 stycznia 1991 r. zdefiniowane jest w ustawie z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. Rozstrzygnięcia kwestii czy pracownik pracował w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika po 1982 r. i w konsekwencji, czy okres takiej pracy będzie miał zaliczony do stażu uwzględnianego przy nagrodzie jubileuszowej, należy dokonać na podstawie przepisów obowiązujących, gdy pracę tę wykonywał. W myśl ustawy z 14 grudnia 1982 r. za domowników uważało się członków rodziny rolnika i inne osoby pracujące w gospodarstwie rolnym, jeżeli pozostawały we wspólnym gospodarstwie domowym z rolnikiem, ukończyły 16 lat, nie podlegały obowiązkowi ubezpieczenia na podstawie innych przepisów, a ponadto praca w gospodarstwie rolnym stanowiła ich główne źródło utrzymania. Okres pracy w gospodarstwie rolnym przypadający od 1 stycznia 1983 r. do 31 grudnia 1990 r. może być uwzględniany w stażu pracy tylko wtedy, gdy dana osoba spełniała w tym okresie warunki określone w definicji domownika, a jednocześnie wykonując pracę na roli nie uczyła się w szkole ponadpodstawowej lub wyższej. W świetle ustawy z 20 grudnia 1990 r. obecnie za domownika uważana jest osoba bliska rolnikowi, która: ukończyła 16 lat, pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie (w literaturze przyjmuje się, że za zamieszkiwanie w bliskim sąsiedztwie rolnika można uznać taką odległość, która umożliwia codzienne dojście do gospodarstwa i powrót do miejsca zamieszkania z uwzględnieniem tradycyjnego czasu pracy), stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy. - art. 1 ustawy z 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy ( z 1990 r. nr 54, poz. 310),- art. 6 ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jedn.: z 2008 r. nr 50, poz. 291 z późn. zm.),- art. 2 pkt 2 ustawy z 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin ( z 1989 r. nr 24, poz. 133 z późn. zm. - obecnie nieobowiązująca),- § 2 rozporządzenia z 28 marca 1983 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin ( nr 21, poz. 94 z późn. zm. - obecnie nieobowiązujące). Tekst opublikowany: 12 kwietnia 2011 r. Autor: Mariusz PigulskiSpecjalista w zakresie kadr i płac. Autor licznych opracowań i publikacji z zakresu kadr, rozliczania wynagrodzeń, składek ZUS oraz podatku. Mając lat 16 (1984 r.), pomagałem rodzicom w gospodarstwie rolnym, dojeżdżając do szkoły i codziennie wracając do domu. Chciałabym doliczyć te lata do stażu pracy. Przez cały ten czas i przez kolejne lata pomagałem rodzicom, nawet po rozpoczęciu pierwszej pracy w 1987 r. Później część tego gospodarstwa rodzice mi przepisali na własność. Do dzisiaj pracuję w tym gospodarstwie. Czy jest szansa na doliczenie tych 3 lat do stażu pracy? Pytam, ponieważ okres, w którym zacząłem pracować na gospodarstwie, to rok 1984, a nie zmieściłem się do roku 1983, kiedy podobno zmieniły się przepisy. Wliczanie pracy w gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy po 1984 r. Wliczenie okresu pracy w gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy jest możliwe, a zasady jej zaliczania określa ustawa z 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (Dz. U. Nr 54, poz. 310). Przywołana ustawa przewiduje trzy możliwości zaliczenia okresów pracy w gospodarstwie rolnym do stażu pracy: art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy – prowadzenie indywidualnego gospodarstwa rolnego lub praca w takim gospodarstwie prowadzonym przez współmałżonka; art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy – przypadające przed 1 stycznia 1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16 roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem; przypadające po 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin. W przedstawionej sprawie wchodziłoby w grę jedynie 3 rozwiązanie. Osoba bliska rolnikowi, czyli domownik Ustawa z 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników definiująca pojęcie domownika, nie wskazuje okoliczności zgłoszenia domownika do ubezpieczenia społecznego i opłacania za niego składek. Natomiast zgodnie z art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 1998 r. Nr 7, poz. 25, ze zm.) – domownikiem jest osoba bliska rolnikowi, która: ukończyła 16 lat, pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie, stale pracuje w gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy. Zatem warunkiem zaliczenia okresu pracy w gospodarstwie rolnym do stażu pracy jest, by praca ta wykonywana była stale. W wyroku z dnia 28 czerwca 1994 r. III AUr 206/94 (OSA 1994/7/62) Sąd Apelacyjny w Rzeszowie stanął na stanowisku, że „sam fakt zamieszkiwania wspólnie z rodzicami w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia nie daje podstaw dla przypisania takiej osobie statusu domownika. Niewystarczające byłoby również ustalenie, że pomaga on w gospodarstwie rolnym dorywczo, np. w przypadku dwuzawodowca (...). Stała praca w gospodarstwie rolnym wymaga również pewnego psychicznego nastawienia polegającego na wiązaniu się w pewnym okresie czasu z gospodarstwem rolnym i nieszukaniu stałego zatrudnienia poza nim”. Zgodnie z poprzednio obowiązującą ustawą o ubezpieczeniu społecznym rolników i ich rodzin, w jej artykule 2 czytamy: „Art. 2. Przez użyte w ustawie określenie: 1) rolnik – rozumie się osobę: a) prowadzącą gospodarstwo rolne lub dział specjalny samodzielnie albo w charakterze współwłaściciela (współposiadacza) na gruntach stanowiących jej własność lub będących w jej posiadaniu, b) małżonka rolnika, 2) domownicy – rozumie się członków rodziny rolnika i inne osoby pracujące w gospodarstwie rolnym, jeżeli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z rolnikiem, ukończyły 16 lat, nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia na podstawie innych przepisów, a ponadto praca w gospodarstwie rolnym stanowi ich główne źródło utrzymania, (…).” Dowody potwierdzające pracę w gospodarstwie rolnym rodziców W opisanym przypadku, jeśli nawet dojazdy z miejsca zamieszkania do szkoły uniemożliwiały pracę codzienną w wymiarze 4 godzin, to taka praca w wakacje była zapewne wykonywana w sposób ciągły. Aby wykazać pracę w gospodarstwie rodziców, musi Pani przedstawić zaświadczenie o posiadaniu przez nich gospodarstwa, a w przypadku pracy w gospodarstwie w charakterze domownika należy także przedstawić dowód zameldowania we wskazanym okresie. Niewykluczone, że trzeba będzie postarać się również o świadków, np. sąsiadów, którzy potwierdzą, że pracowała Pani na gospodarstwie. Może Pani w ten sposób wykazać okres pracy w gospodarstwie, który nie będzie się pokrywał z okresem inne pracy. Nie można bowiem dublować okresu pracy i okresu pracy w gospodarstwie rolnym. Zarazem trudno byłoby uznać, że dziecko w gospodarstwie rolnym rodziców nie pracowało, jeśli te okresy nie pokrywały się z okresami pracy zawodowej, a rodzina utrzymywała się jedynie z gospodarstwa. Proszę uwzględnić, że zawsze jeszcze pozostaje kolizja z dojazdami do szkoły i często jest to powód odmowy ZUS zaliczenia danego okresu. W doktrynie dominuje podgląd, że możliwość zaliczenia pracy do stażu pracy jest niezależna od wymiaru czasu poświęconego na tę pracę. Wyłączeniu podlegają takie sytuacje, w których praca z przyczyn obiektywnych nie mogła być w ogóle wykonywana, czyli na przykład gdy dana osoba pobierała naukę w szkole poza miejscem zamieszkania i do tego mieszkała w internacie albo w domu studenckim. Jeśli domownik codziennie wracał po kilku godzinach szkoły do domu, to minimum 4 godziny pracował na gospodarce. Zasadniczo tak jest to przyjmowane. Zatem odpowiadając na Pani pytanie – można zaliczyć okres pracy po 1984 roku do pracowniczego stażu pracy pod warunkiem spełnienia wyżej wymienionych kryteriów. Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼ Otrzymałam od nauczyciela mojej szkoły podanie o zaliczeniu do stażu pracy okresu pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika. Do podania dołączył kserokopie oświadczenia wnioskodawcy w sprawie braku dokumentów potwierdzających okres pracy wspólnie z rodzicami. Urząd gminy w miejscowości, w której mieszkał po ukończeniu 16. roku życia nie prowadzi ewidencji odnośnie pracy jego w gospodarstwie rolnym rodziców. Pracownik urzędu gminy stwierdził tylko własnoręczność jego podpisu. Do podania dołączył także kserokopie zeznań dwóch świadków w sprawie emerytalno-rentowej, w których opisano pracę nauczyciela wspólnie z rodzicami w charakterze rolnika w pełnym wymiarze. Zeznania świadków są także opatrzone podpisem i pieczątką pracownika urzędu gminy, potwierdzającego podpisy świadków. Załączone są również zaświadczenia o zameldowaniu nauczyciela i świadków w miejscowości, w której położone jest gospodarstwo rolne oraz zaświadczenie starostwa, że gospodarstwo rodziców nauczyciela jest wpisane do ewidencji gruntów urzędu. Jako właścicieli gospodarstwa rolnego starostwo wskazało rodziców nauczyciela. Czy w tej sytuacji mogę doliczyć okres pracy w charakterze domownika do stażu pracy nauczyciela? Okres pracy w gospodarstwie rolnym można wliczyć do stażu pracy pracownika, jeśli spełnione są warunki określone w ustawie, a w szczególności dotyczące pracy w gospodarstwie rolnym w charakterze domownika. Okres pracy w gospodarstwie rolnym powinien być poświadczony zaświadczeniem wydanym przez właściwy urząd gminy lub zeznaniami świadków. Dodatek za wysługę lat dla nauczyciela Nauczycielom dodatek za wysługę lat przysługuje w wysokości 1% wynagrodzenia zasadniczego za każdy rok pracy poczynając od czwartego roku pracy, art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.). Do okresów pracy uprawniających do dodatku za wysługę lat nauczyciela wlicza się okresy poprzedniego zatrudnienia we wszystkich zakładach pracy oraz inne udowodnione okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze, § 7 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2005 r. sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy (Dz. U. Nr 22, poz. 181 z późn. zm.). Podobnie jest w przypadku okresów pracy zaliczanych do nagrody jubileuszowej. Praca w gospodarstwie rolnym W przypadku innych zaliczanych okresów odrębne przepisy prawa wskazują wprost jako zaliczane do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze oraz określają sposób dokumentowania tych okresów i zasady ich zaliczania. Takim szczególnym okresem wliczanym na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (Dz. U. Nr 54, poz. 310) - dalej jest okres pracy w gospodarstwie rolnym. Okres tej pracy można wliczyć do okresów uprawniających do dodatku za wysługę lat wyłącznie po spełnieniu warunków określonych w ustawie. Okres pracy w gospodarstwie rolnym powinien być ponadto odpowiednio poświadczony. Nie każda zatem praca w gospodarstwie rolnym wliczana jest do uprawnień pracowniczych. Podobnie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 kwietnia 2006 (wyrok SN z dnia 7 kwietnia 2006 r. I PK 160/05) – ustawa zobowiązuje pracodawcę do zaliczenia niektórych okresów pracy rolniczej. Pracownik musi ściśle wypełnić podane w ustawie warunki inaczej nie można zaliczyć mu do stażu pracy danego okresu pracy uprawnień pracowniczych wynikających ze stosunku pracy wlicza się zatem na mocy ustawy: okresy prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie, prowadzonym przez współmałżonka, przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16 roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem, przypadające po dniu 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin. W przypadku pracownika, o którym mowa w pytaniu, mamy do czynienia z sytuacją podaną w 3 ustawy. Możliwość zaliczenia określonego okresu pracy, świadczonej w gospodarstwie rolnym w charakterze domownika, należy oceniać w świetle przepisów dotyczących ubezpieczenia społecznego rolników obowiązujących w okresie, w którym praca ta była wykonywana. Przez domownika należy rozumieć, stosownie do art. 6 pkt 2 ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291 z późn. zm.), osobę bliską rolnikowi, która spełnia następujące warunki: ukończyła 16 lat, pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie, stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy. Ponadto do 1991 r. obowiązywały przepisy ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (Dz. U. Nr 24, poz. 133 z późn. zm.) - dalej zgodnie z którą za domownika uważni byli członkowie rodziny rolnika i inne osoby pracujące w gospodarstwie rolnym, jeżeli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z rolnikiem, ukończyły 16 lat, nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia na podstawie innych przepisów, a ponadto praca w gospodarstwie rolnym stanowiła ich główne źródło utrzymania ( art. 2 pkt 2 Zgodnie z § 2 rozporządzenia wykonawczego do - rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 marca 1983 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (Dz. U. z 1988 r. Nr 2, poz. 10 z późn. zm.) praca domownika w gospodarstwie rolnym nie stanowi głównego źródła utrzymania, jeżeli domownik kształci się w szkole ponadpodstawowej lub wyższej. Przyjmuje się, iż osoba ucząca się w szkole nie mogła świadczyć stale pracy w gospodarstwie rolnym rodziców i tym samym nie spełnia ustawowej definicji pracy w gospodarstwie rolnym powinien być poświadczony zaświadczeniem wydanym przez właściwy urząd gminy. Jeśli urząd gminy nie może potwierdzić pracy w gospodarstwie rolnym to pracownik posiada możliwość udokumentowania pracy w gospodarstwie rolnym rodziców zeznaniami świadków. Zeznania te mogą być odebrane przez pracownika urzędu gminy. Pracownik może przedstawiać również inne dowody na okoliczność pracy w gospodarstwie w charakterze domownika. Przepisy ustawy nie wymagają zatem od osoby zainteresowanej przedkładania pracodawcy innych dokumentów potwierdzających okresy jej pracy w gospodarstwie rolnym. Niezależnie od powyższego należy mieć na uwadze, iż każdy przypadek pracy w gospodarstwie rolnym powinien zostać rozpatrzony indywidualnie przez pracodawcę z uwzględnieniem wszystkich okoliczności (np. wieku osoby, wykonywanych czynności, nauki, liczy domowników itp.). Podobnie wypowiedział się Sąd Apelacyjny w wyroku z dnia 21 lutego 1995 r. (wyrok SA z dnia 21 lutego 1995 r. III Aur 3/95). Ostateczną decyzję podejmuje zawsze pracodawca. Oceny powyższego dokonuje pracodawca na podstawie przedstawionych przez nauczyciela dokumentów i informacji.

staż pracy w gospodarstwie rolnym od 16 roku życia 2018